{
    "title": "Büyük Kan Dolaşımı",
    "image": "https://www.kangruplari.gen.tr/images/buyuk-kan-dolasimi.jpg",
    "date": "19.01.2024 06:31:13",
    "author": "Sezgi",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Büyük Kan Dolaşımı,</b> Kalp ve damarların kanın vücutta dolaşan sistemine dolaşım sistemi denir. Büyük dolaşımda, oksijence zengin kan, sol karıncıktan çıkar. Vücutta yol alırken hücrelerde birikmiş karbondioksiti alarak kalbin sağ kulakçığına gelmektedir. Kalbin sürekli kasılıp gevşemesiyle kan ve lenfin vücudun büyük bölümünde dolaşmasına ve besinleri dokulara taşıyarak artık maddeleri uzaklaştırarak kuşlarda ve memelilerde, sol kulakçıktan, sol karıncığa geçen kanın oradan aortayla diğer atardamarlara taşınarak bütün organ ve dokulara kadar gidip kılcal damarlar sayesinde toplardamarlara geçerek sağ kulakçığa gelmesiyle meydana geldiği kan dolaşımı, sistemik dolaşım veya periferik dolaşımdır. Küçük dolaşımda, oksijence fakir kan kalbin sağ karıncığından çıkarak akciğerlere gider. Burada oksijence zenginleşip kalbin sol kulakçığına geri dönmesidir.</div><div><br></div><div><b>Dolaşım sisteminde bulunanlar;</b> Kalp; Damarlar; Kan.</div><div><br></div><div><b>Kalp;</b> İnsan kalbinin göğüs hizasında olup, iki akciğer arasında bulunmaktadır. Kalp kanı vücuda pompalayan bir pompa görevini üstlenmektedir. Kalbin bir bölümü ise kanı vücuda pompalarken diğer vücuttaki kanı emerek yeniden kalbe geri getirir.</div><div><br></div><div><b>Damar çeşitleri;</b> Vücudumuzun olan damarlar 3 çeşittir.</div><ul><li><b>Atardamar;</b> Kanı kalpten dışarı taşıyan damarlardır. Akciğer atardamarı hariç hepsi oksijenli (Temiz) kan taşırlar.</li><li><b>Toplardamar;</b> Kanı kalbe geri getiren damarlardır. Akciğer toplardamarı hariç (Karbondioksitli) kanı taşırlar.</li><li><b>Kılcaldamar;</b> Atardamar ve toplardamarlar arasında bulunur. Kanı hücrelere kadar taşıyan küçük damarlardır.</li></ul><div><b>Büyük kan dolaşımının amacı nedir?</b></div><div><br></div><div>Kalpten çıkan kanın tüm vücuda pompalanarak vücut hücrelerinde kullanılıp kirlendikten sonra tekrar kalbe dönmesine büyük kan dolaşımı denir. Amacı, temiz kanı vücuda dağıtmak ve atık maddeleri vücuttan toplamaktır.</div><div><br></div><div><b>Büyük dolaşım sıralaması</b></div><div><br></div><div><b>Kanın yapısı;</b> Kanımızda kan hücreleri ve kan plazması denilen sıvı kısım bulunur.</div><div><br></div><div><b>Kan plazması;</b> Kan hücreleri plazma içinde bulunur. Plazmanın %90'ı su, %10'u ise protein, yağ ve karbonhidrattır. (Besin).</div><div><br></div><div><b>Görevi;</b> Besinleri ve atık maddeleri taşır.</div><div><br></div><div><b>Alyuvar</b></div><ul><li>Kırmızı renklidir.</li><li>Kana kırmızı rengi veren hemoglobini taşır.</li><li>Hemoglobin sayesinde oksijen ve karbondioksit gazlarını taşır.</li><li>Yavru alyuvarların çekirdekleri vardır. Olgunlaştıklarında çekirdek kaybolur.</li><li>Sayısı en çok olan alyuvardır.</li></ul><div><b>Görevi;</b> Oksijen ve karbondioksit taşımak.</div><div><br></div><div><b>Akyuvar</b></div><ul><li>Beyaz renklidir.</li><li>Vücudumuzu mikroplardan korur.</li><li>Akyuvarlar mikropları yutarak veya bazı maddeler salgılayarak öldürür.</li><li>Çekirdekleri vardır.</li><li>Sayıları alyuvarlardan azdır.</li></ul><div><b>Görevi;</b> Vücudu mikroplardan korumak.</div><div><br></div><div><b>Kan pulcukları</b></div><ul><li>Kanın pıhtılaşmasını sağlar.</li><li>Çok küçüktürler.</li><li>Sayıları azdır.</li><li>Çekirdeksizdirler.</li></ul><div><b>Görevi;</b> Kanın pıhtılaşmasını sağlar.</div><div><br></div><div><b>Kalbin bölümleri nelerdir?</b></div><div><br></div><div>İnsan kalbi sağ ve sol karıncık ve sağ ve sol kulakçık olmak üzere 4 odacıktan oluşmaktadır. Bu dolaşımın amacı temizlenen kanı vücuda dağıtıp, kirli kanı kalbin sağ kulakçığına getirmektir. Sol karıncıktaki temiz kan aort atardamarıyla tüm vücuda gönderilir. Vücuttan toplanan kirli kan toplar damar ile kalbin sağ kulakçığına gelir.</div><div><br></div><div><b>Kan dolaşımı sistemi genelinde iki bölümde incelenir</b></div><ul><li>Büyük kan dolaşımı sistemi</li><li>Küçük kan dolaşımı sistemi</li></ul><div><b>Büyük kan dolaşımı;</b> Sol karıncıktan başlar ve sol karıncık kasılarak içimizdeki temiz kanı aorta pompalar. Aorta ve ondan oluşan çoğu uç dal olup, bu kanın doku yüzeyine kılcal damarlara ulaşmasını sağlamaktadır. Kılcal damarlar düzeyi dokuya temiz kan aralarındaki maddelerin alışverişini gerçekleştirerek sonra kan, kılcalları terk edip toplardamara girerler. Toplardamardaki kan halk dilinde pis kan olarak bilinmektedir. Vücudun tüm toplardamarı, sonunda \"Vena kava süperior\" veya \"Vena kava inferior\" 'a boşalma sağlar. Vücut bütün toplardamarların kanını toplatarak bu iki büyük toplardamarların neticesinde kalbin sağ kulakçığı denilen odacığa açılmaktadır. Bundan dolayı kan dolaşımı tamamlanmış olarak bütünleşir.</div><div><br></div><div><b>Küçük kan dolaşımı;</b> Küçük kan dolaşımı, kalbin sağ karıncık bölümünden çıkarak kirli kanın akciğer atar damarlarını takip ederek akciğere gelir ve akciğerlerde temizlenmesi esnasında kalbin sol kulakçık kısmına dökülme olayına denmektedir. Küçük kan dolaşımı sağ karıncıkta başlayıp sağ karıncıktan gelerek kirli kanı akciğer atardamarlarına giderek akciğer atar damarların kirli kanı akciğerlere giderek akciğerde temizlenip akciğer toplar damara gidip akciğer toplar damarlardan gelen temiz kanın sol kulakçığına giderek orada olayı gerçekleştirmiş olur. İl defa 11. Yüzyılda İslam bilim adamı ibn-nefis tarafından bulunmuştur.</div><div><br></div><div><b>Kan dolaşımının görevli organları nelerdir?</b></div><div><br></div><div><b>Kalp;</b> Vücudumuzun ihtiyacı olan besin, oksijen vb. Maddelerin gerekli yerlerin kan yoluyla ulaşmasını sağlayan, kaslardan meydana gelmiş organdır. Kalp bir pompa görevini üstlenir. İnsan hayatı boyunca devamlı çalışan bir organ elementidir. Yetişkin bir insanın dakikada 60-80 kez atar. Çocuklardaki bu sayının oranı daha fazladır. İnsan kalbinin ortalama 250-300 grama sahiptir. Kalp sol ve sağ olmak üzere iki bölümden ve dört odacıklardan meydana gelmiştir. Bunların sağ kulakçık, sağ karıncık, sol kulakçık ve sol karıncıktır.</div><div><br></div><div><b>Damarlar;</b> Kalp ve doku arasında kanın taşınmasını sağlayan boru biçimindeki yapı elementleridir. Damarlar 3 çeşitten oluşur. Bunlar atar damar, toplar damar ve kılcal damarlardır.</div><div><br></div><div><b>Akciğer;</b> Akciğerler göğüs boşluğunda yüreğin sağ ve solunda az çok piramit biçiminde olan solunum organlarıdır. Taban kısımları diyaframın üzerine oturmuştur. Göğüs çeperine bakan yüzeyi dış bükey, yüreğe bakan iç yüzeyleri ise iç bükeydir. Akciğerlerin dış yüzeyi düzgün ve parlak olup bu parlaklık akciğerleri örten palevranın visceral yaprağındandır. Rengi, yeni doğan çocuklar gibi esmer-kırmızı, gençlerde pembe, erişkin ve yaşlılarda ise pembe-mavimsidir. İnsan yaşlandıkça akciğerlerin yüzeyinde birtakım pigmentler belirir. Bunlar solunum esnasında akciğerlere kadar giren yabancı cisimleri meydana getirerek oluşmuşlardır.</div><div><br></div><div><b>Büyük ve küçük kan dolaşımının görevleri</b></div><ul><li><b>Büyük dolaşımda,</b> oksijeni zengin kan sol karıncıktan çıkar. Vücudun yol aldığı zamanlarda hücrelere oksijen sağlar. Hücrelerde biriken karbondioksiti alıp kalbin kulakçığına gelir.</li><li><b>Küçük dolaşımda,</b> oksijeni fakir kan kalbin sağ karıncığından çıkıp akciğerlere ulaşır. Burada oksijeni zenginleşip kalbin sol kulakçığına geri döner.</li></ul>"
        }
    ]
}