{ "title": "Kan Pıhtısı", "image": "https://www.kangruplari.gen.tr/images/kan-pihtisi.jpg", "date": "19.01.2024 08:42:47", "author": "Arslanşah", "article": [ { "article": "
Kan Pıhtısı, Kanın kesilen bir damardan dışarı akmasının, organizma tarafından engellenmesi olayına kan pıhtılaşması denir. Pıhtılaşma olayını inceleyen bilim adamları son yıllarda birtakım yeni bulgular elde etmişlerdir. Bu bulgular, pıhtılaşma olayında, trombin ve trombokinaz yanında, plazmada bulunan globülinlerin de etkili olduğunu göstermektedir. Bu kuruma göre kan, kesilen bir damardan dışarı çıktığı zaman, trombositlerin içerdiği trombokinaz ya da sitozim adlı ferment açığa çıkar. Bu globülinlerin ne yönde etki gösterdikleri henüz tam olarak açıklanmamıştır. Ancak, \"kanama durdurucu globülin etkeninin\" yokluğu dolayısıyla, tehlikeli bir hastalık olan kan dinmediğinin meydana getirdiği bilinmektedir. Kan hava ile temas edince yaklaşık 8-15 dakika pıhtılaşır. Buna \"pıhtılaşma süresi\" denir. Trombin kanda protrombin adlı bir ön madde halinde bulunur.

Bu madde tromboplastin adlı enzimi yardımıyla ve kalsiyum iyonlarının (Ca++) varlığında trombineye dönüştürülmesidir. Tromboplastin parçalanan trombositlerden ve bir lezyon oluştuğunda doku hücrelerinden salınır. Bunların dışında Roma rakamları ile adlandırılan çok sayıda pıhtılaşma faktörü pıhtılaşma mekanizması üzerinde etkiye sahiptir. Bu pıhtılaşma aslında, fibrinojenin fibrine dönüşür. Plazmada normal durumda bulunan bu proteini (Fibrinojen), karaciğer üretir (Bu da bazı karaciğer hastalıklarında pıhtılaşma bozuklukları görülmesini açıklar). Bu faktörler protrombin gibi karaciğerden kaynaklanır ve bazılarının birleşmesi için K vitamini gereklidir. Pıhtılaşma veya kanamanın durması (Hemostaz), damarlar, kan pulcukları (Trombositler) ve plazma ile ilgili Damardaki yırtığın tıkanması ile kanamanın durması, pıhtılaşmanın son evresidir.

Kan Pıhtılaşması ve Belirtileri Nelerdir?

Atardamar ve toplardamarda iç katmanın zedelenmesi sonucunda trombositler bu bölgeye yapışır. Değişime uğrayan trombositlerden tromboplastin salgılanır ve trombus oluşur. Trombus uygun biçimde yok edilmezse beyin ve kalp gibi yaşamsal organların damarlarını tıkayarak ciddi durumlara yol açmaktadır. Bu durumda, kan kesilen damar dışında pıhtılaşmamaktadır. Karaciğerde üretilen antitrombinin etkinliği, kanın damarlar içindeki normal akışını sağlamaktadır. Kan kusma durumunda da kan pıhtılaşması olayı gerçekleşmemektedir. Kan kusma, bir mide kanama belirtisidir. Mide kanaması, verem, frengi kökenli ülserler, mide kanseri, gastrit, mide ülseri gibi çeşitli hastalıklara sebebiyet vermektedir.

Kan Pıhtılarına Neden Olan Faktörleri

Trombosit çeşidine bağlı trombin adlı madde kanın pıhtılaşmasını sağlayarak bir protein formudur. Trombin vücudun ihtiyacı oranında üretilmektedir. Trombin kanama durumlarında suda bir çözelti oluşturmayacak forma evrilir. Bu durum da kanın durdurulması yönündeki bir adımdır. Yeni oluşan ve kanın pıhtılaşmasına yarayan bu maddeye Fibronojen adı verilmektedir. Fibrojen pıhtılaşma pratiklerini artırarak kanın durağan hale gelmesine izin verir ve yarada tampon uygulanana dek zaman kazanılmasını sağlar. Bu proteinin dış çeperlerinde yapışkan özellikli maddeler bulunmaktadır. Bu yapışma özelliği sayesinde pıhtılaşma zincirleme bir hal alır ve yaranın etkin olmadığı yapışkan özellikli maddeler bulunmaktadır. Bu yapışma özelliği sayesinde pıhtılaşma zincirleme bir hal alır ve yaranın etkin olmadığı bölgelerdeki kan da yara kısmını tutmaya yarar. Yaranın yüzeyindeki, pıhtılaşma bir ağ gibi yayılarak vücutta kalan kanın dışarı çıkmasını engeller, bu durumunun oluşturduğu faktörler ve koşullar şunlardır;
Kan Pıhtılaşmasının Tedavisi ve İlaçları

Anti-agregan ilaçlar (Aspirin, plavix gibi) kalp krizlerinde veya kalp damarlarına stent uygulandıktan sonra kullanılmaktadır. Kalp adelesini besleyen koroner damarlarda kan akımı tamamen kesildiği veya çok azaldığı durumlarda kalp beslenemeyeceği için kas hücrelerinde hasar oluşur ki buna toplumda kalp krizi (Myokard infartüsü) ismi verilmiştir. Kalp damarlarının içinde oluşan yağ tabakaları zaman zaman çeşitli faktörlerin etkisiyle yumuşayıp üzerinde çatlaklar oluşabilmektedir. Bu durumda vücudunuz kendini tamir etme refleksi yoluyla bu bölgede yapışan trombositler gittikçe artarak sonunda damarı tıkayacak büyüklükte bir pıhtı oluşturup kalp adelesine giden kan akımı durdururlar. Stentler ise kalp damarlarında oluşmuş darlıklara yerleştirilen, balonla şişirebilen tüp şeklinde borular olup bu vasıtayla kan geçişini sağlanmaktadır. Stentin yapısını oluşturan malzeme kanla temas edip trombosit isimli pıhtılaşma hücrelerinin buraya yapışmasına sebep vermekte ve yine pıhtı oluşma riski ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle aspirin ve plavix gibi antiagregan ilaçlar trombositlerin yüzeye yapışarak pıhtı oluşturmalarını ve bu şekilde kalp krizi veya stent tıkanmasını önlemektedirler.

Bitkisel Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

K vitamini, kanın pıhtılaşması için önemli olan protrombinin yapımında görevli olan bir vitamin olduğu için, kanın pıhtı üretmesini sağlar. Hayvansal ve bitkisel besinlerde birçoğu K vitaminini ihtiva etmektedir. Bunların dışında ise ıspanak, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve balıklar yer almaktadır.

Tedavide Yan Etkiler Nelerdir?

Trombolitik tedavide ne yazık ki yan etkiler az değildir. Bu nedenle hastalar yakından takip edilirler. Eğer kanama, düşük kan basıncı ve alerjik belirtiler ortaya çıkarsa doktor durumdan haberdar edilmelidir. En ciddi kanama beyinde olan kanamadır. Her 100 hastadan birinde beyin kanaması görülebilir ve kendini felç ile belli eder. Trombolitik tedavi her zaman başarılı bir girişim değildir. Hastaların %10-25'inde tedavi başarı olmayabilir. Özellikle uzun süredir pıhtı olan hastalarda pıhtı eritemeyebilir. Hastaların %12'sinde pıhtı tekrar oluşabilmektedir.
" } ] }