Amilaz, protein yapısı bulunan ve nişastanın sindirilmesi için etkili olan bir çeşit enzimdir. Patates, fıstık, pirinç, bakla, mısır, buğday gibi gıdaların içinde fazla miktarda nişasta bulunur. Bu tür gıdaların sindirimi amilaz sayesinde gerçekleşir. Amilaz etkisiyle başlayan sindirim, bağırsaklara kadar sürerek burada son bulur. En fazla pankreasta üretilen amilaz, akciğer, tükürük bezleri, yumurtalıklar ve böbreklerde de bir miktar üretilir.
Amilaz yüksekliği nedir?
Vücudun yapısı gereği amilaz kanda ve idrarda belli oranda bulunmaktadır. Amilaz değerinde yükseklik olması, bir hastalığın belirtisi olarak kabul edilmez. Kanın içinde bulunan amilazın üçte biri pankreasta, kalan bölümü ise tükürük bezlerinde bulunur. Pankreastan amilazın ilerleme yolunda tıkanıklık olduğunda, idrarda ve kan serumunda olan amilaz değerinde yükselme meydana gelir. Amilazın bu şekilde yükselmesi amilaz yüksekliği olarak tanımlanır.
Amilaz neden yükselir?
Amilaz yükselmesinde çok sayıda etken rol oynar. Bunların içinde en önemlileri pankreas ve tükürük bezlerinden kaynaklanır. Amilaz yükselmesi halinde bu organlarda bazı hastalıkların olabileceği düşünülmelidir. Normal değerler 60 ile 180 U/L arasında olmalıdır. Bu yükselmenin sebepleri arasında;
- Pankreasta enzimlerde üretimin artması için kullanılan ilaçlar
- Pankreas salgısını uyarmaya etki eden ilaçların kullanımı
- Narkotik analjezikler, aspirin, asparajinaz, rifampin gibi ilaçların kullanımı
- Böbrek yetmezliği olması
- Bağırsaklarda oluşan tıkanıklıklar
- Safra kesesinde oluşan taşlar
- Pankreas kanalının ağzında olan kasların fonksiyonlarında bozukluk olması
- Akut ve kronik pankreatit
- Kolesistitis
- Mide ve bağırsak delinmelerinde
- Alkolik zehirlenmelerde
- Ağır şeker komaları, akrep sokması gibi etkenler amilaz yükselmesine neden olabilir.
Çocuklarda amilaz yükselmesi neden olur?
Çocuklarda buna sebep olabilecek en büyük etkenler kabakulak hastalığı geçirmeleri ve kanla idrarda miktarın artmasıdır. Özellikle kabakulak hastalığında tükürük bezlerinde iltihaplanma meydana geldiğinden, teşhis amaçlı kan ve idrar örnekleri alınarak amilaz enziminin ölçülmesi gerekir. Normalde amilazın bağırsaklarda etkin hale gelmesi gerekir. Ancak bilinmeyen bir sebeple pankreasta etkin hale gelen amilaz, yıkıcı etkilere neden olur. Bu akut pankreas iltihabına sebep olur. Bu durumda anatomisi bozulan pankreas enzimlerini kana aktarır. Bu sayede kanda amilaz yükselmesi olur.
Amilaz yüksekliği tedavisi nasıl yapılır?
Yapılan kan testi sonucunda amilaz yüksekliği tespit edilen kişilerin mutlaka tedavi olması gerekir. Bunun için enzimin yükselmesine neden olan etken belirlenmelidir. Tedavi sürecinde hastaların alkol ve sigara kullanmaması, çok yağlı besinlerden uzak durması gerekir. Ayrıca bu hastaların hızlı yemek yemeleri ve fazla miktarda yemelerine engel olunmalıdır.
Amilaz yükselmesi için şifalı bitkilerden faydalanma
Bu enzimin yüksekliğinde doğadan faydalanarak şifa bulunabilir. Bu tedavilerin uygulanması sırasında doktora danışılmasında fayda vardır. Bunun için vereceğimiz öneriler arasında;
- Ebegümeci ince bir şekilde doğranarak, bir su bardağı soğuk suda en az 12 saat boyunca bekletilir. Bu karışım süzülerek içilir.
- Bir su bardağı sıcak suyun içinde 1 yemek kaşığı aynı sefa otu ve 1 yemek kaşığı ısırgan otu konularak demlenir. 10-15 dakika demlenen karışım süzülerek içilir.
