Kan Transfüzyonu, bir kişiden diğerine damar içi yoluyla kan transfer edilen yaygın ve güvenli bir uygulamadır.
Kan Transfüzyonu genellikle ciddi bir cerrahi operasyon ya da yaralanma sonucu kaybedilen kanı geri kazandırmak amacıyla yapılır.
Kan Transfüzyonu ayrıca vücudun yeterli kan üretemediği hastalık durumlarında da uygulanabilir.
Bir Kan Transfüzyonu esnasında damarınıza ufak bir iğne yardımıyla damar içi yol açılarak sağlıklı kan verilir. Prosedür ne kadar kan ihtiyacınız olduğuna bağlı olarak genellikle 1 ila 4 saat arası sürer.
Kan Transfüzyonu oldukça yaygındır. Sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde dahi her yıl 5 milyon kişi Kan Transfüzyonu uygulamasına ihtiyaç duyar. Kan Transfüzyonu çoğunlukla sorunsuz uygulanır, zaman zaman ciddi olmayan komplikasyonlar görülebilir, nadiren hayati problemlerle karşılaşılır.
Kalp bir arterler ve damarlar ağı yoluyla vücuda kan pompalar. Kanın pek çok hayati görevi vardır. Örneğin, kan vücudunuzun organ ve dokularına oksijen ve gerekli besinleri taşır. Sağlıklı ve yeterli kana sahip olmak genel sağlığınız için önemlidir. Kan, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, pıhtı hücreleri ve plazma gibi farklı kısımlardan oluşur. Kan bütün halinde transfer edilebildiği gibi bu kısımlardan sadece birisi de transfer edilebilir, hastalığa göre kişiye örneğin sadece plazma verilebilir .
Kan grupları:
Her bireyde A, AB, B ya da 0 kan gruplarından birisi bulunur. Kişinin kanı RH+ ya da RH- olabilir. Yani, eğer A grubu kanınız varsa bu Rh pozitif ya da RH negatiftir. Kan Transfüzyonu için kullanılan kan grubu sizin kendi kan grubunuzla uyum göstermelidir. Eğer uymazsa, zehirlenme ve ciddi problemler meydana gelir. 0 tipi kan hemen hemen herkes için güvenilirdir. Nüfusun %40'a yakını 0 grubu kana sahiptir. Bu kana sahip kişiler evrensel donör sayılırlar yani herkese kan verebilirler. Kişinin kan grubunu test etmeye vakit olmayan çok acil durumlarda Transfüzyon için 0 grubu kan kullanılır. AB grubu kana sahip olanlar ise evrensel alıcı sayılırlar. Her tip kanı alabilirler.
Eğer RH pozitif bir kanınız varsa hem RH pozitif hem RH negatif kan alabilirsiniz. Ancak RH negatif kanınız varsa sadece RH negatif kan alabilirsiniz.
Kan bankaları:
Kan bankaları kan toplar, stoklar ve test eder. Kan bankalarında toplanan bütün kanlar HIV ya da başka enfeksiyonlar açısından test edilerek sağlıklı olduklarından emin olunur. Ayrıca kan bankalarından verilen kanların alıcı kişinin kan grubuna uyup uymadığı takip edilir. Kan Transfüzyonu için hazırlamak amacıyla bazı kan bankaları kandaki beyaz kan hücrelerini ayırırlar. Bu işleme beyaz kan hücresi ya da lökosit azaltma işlemi adı verilir. Seyrek de olsa, bazı kişilerde beyaz kan hücrelerine karşı alerji vardır. Bu hücreleri azaltmak alerji riskini de düşürür.
Tüm Kan Transfüzyonu işlemleri yabancılardan yapılmayabilir. Eğer aylar sonrasına planlanmış ciddi bir cerrahi operasyonunuz varsa doktorunuz sizin kendi kanınızı önceden alarak ameliyat sırasında ihtiyaç duyulduğunda kendi kanınızı kullanabilir. Bu yabancı bir kişinin kanını kullanmaktan daha güvenilir bir işlemdir. Bu işlem için önceden bir ya da iki kez kanınız alınarak kan bankasında ameliyata kadar muhafaza edilir.
Kan Transfüzyonu alternatifleri:
Araştırmacılar yapay yollardan kan üretmenin yollarını aramaktadırlar. Şu anda kana alternatif herhangi bir insan yapımı ürün bulunmamaktadır. Buna rağmen, araştırmacılar tarafından kanın bazı kısımlarının yaptığı işlevleri yapabilen ilaçlar üretilmiştir. Örneğin, böbrek problemleri olan kişilerde kırmızı kan hücrelerini arttıran erythropoietin adlı bir ilaç bulunmaktadır, bu sayede böbrek hastaları daha seyrek Kan Transfüzyonu ihtiyacı duymaktadır. Cerrahlar her geçen gün gelişen tıp teknolojisi sayesinde ameliyatlarda giderek daha az kan kaybına yol açmaktadır, bu da Kan Transfüzyonu ihtiyacını azaltmaktadır.
