Kan Şekeri Değerleri, Kan şekeri (Glikoz) düzeyini gösteren tahlildir. Glikoz (GLU tahlillerde yazar) vücudun enerji ihtiyacını giderecek başlıca yakıtı olmak üzere kullanılan 6 karbonlu moleküldür. Her insanda kanın glikoz seviyesi belli bir aralık olması gerekmektedir, bunun altında olmasına hipoglisemi (Düşük şeker düzeyi), normal aralığın üzerinde olmasına hiperglisemi (Yüksek şeker düzeyi) denir.
Glikoz tahlili (Kan şeker düzeyi) başlıca diyabet yani şeker hastalığı taraması, teşhisi ve takibinde kullanılır. Bunun dışında bazı metabolik, hormonal hastalıklara bağlı glikoz düzeyinde değişiklikler görülmektedir. Diyabet ya da Şeker hastalığı pankreas bezinden salgılanan insülin hormonunun yetersizliği ya da iyi etki edememesi sonrası ortaya çıkan ve kendisi kan şekerinde yükselme ile gösteren bir hastalıktır. Kanda şeker yüksekliği ise vücudumuzda ve organlarımızda hasarlar meydana getirir. Bu nedenle kan şekerinin normal seviyelere getirilmesi büyük önem taşımaktadır. Kan şekeri değeri; Açlık glikoz seviyesinin 90'ın üzerinde olması bozulmuş glikoz toleransı olarak adlandırılır, bu sebeple normal değer 90'ın altında olmasıdır. 90-126 arasında olan değerler şeker hastalığına yatkınlık olduğunu gösterir. Açlık kan şekerinin 126'nın üzerinde olması ise şeker hastalığı (Diyabet) geliştiğini gösterir.
Kan Şekeri Değerleri
- 70-99 mg/dL (3,9-5,5 mmol/L); Normal açlık kan şekeri
- 100-125 mg/dL (5,6-6,9 mmol/L); Bozulmuş tolerans (Pre-diyabet)
- Birden fazla ölçümde > 126 mg/dL (> 7,0 mmol/L); Aşikar diyabet (Şeker hastalığı)
Normal Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalıdır?
- Koldan venöz kan alınarak bakılan plazma glikozu açlıkta 80-100 mg/dL normal değerler olarak kabul edilir.
- Tokluk 2. Saat tokluk değerleri 80-140 mg/dL arasında değerler sağlıklı insan normal değerleridir.
- Sağlıklı insanda kan şekerinin düşük olduğunun kabul edildiği değer 60 ve altıdır. 60-80 aralığı güvenlik aralığıdır. Pek çok laboratuvar açlık kan şekerini 60-100, tokluk kan şekerini ise 60-140 arasında kalır.
Okul Öncesi Çocuklarda; 0-6 yaş
- Açlık ve öğün öncesi kan şekeri; 100-180 mg/dL
- Gece kan şekeri; 110-200 mg/dL
- HbA1C %7.5-8.5 arasında olması önerilmektedir.
İlkokul Çağındaki Çocuklarda; 8-12 yaş
- Açlık ve öğün öncesi kan şekeri; 90-180 mg/dL
- Gece kan şekeri; 100-180 mg/dL
- HbA1C %8'in altında olması önerilmektedir.
Adolesanlarda; 13-18 yaş
- Erişkinlerdekine yakın glisemik hedefe ulaşılmalıdır.
- Açlık ve öğün öncesi kan şekeri; 80-120 mg/dL
- Gece kan şekeri; 90-130 mg/dL
- Öğün sonrası 2. Saat kan şekerinin 150 mg/dL'nin altında olması
- HbA1c'nin %6.5-7.0 değerleri arasında olması önerilmektedir.
Kan Şekeri Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kandaki şekerin yükselmesine bağlı; Ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, çabuk acıkma, ciltte kuruma, halsizlik, çabuk yorulma, bulanık görme, yaraların geç iyileşmesi olarak görülür. Şeker hastalığında glikozu kullanamayan hücreler enerji kaynağı olarak vücudun depolarındaki yağları kullanmaya başlar. Bunun sonucu; Hızlı kilo kaybı, yorgunluk, bulantı, kusma, karın ağrısı, nefeste aseton kokusu, baygınlık hissi, dalgınlık, komaya kadar giden tablo oluşmasıdır.
Kan Şekeri Hastalığının Bulguları
- Sık acıkma
- Sık idrara çıkma
- Çok su içme
- Kilo alamama ya da kilo kaybı
- Tekrarlayan idrar yolu ya da vaginal enfeksiyonlar
Kan Şekeri Nasıl Ölçülür?
Kan şekerini ölçmek için, bir damla kana ihtiyaç vardır. Hemen bütün hastalar bunu, parmak uçlarını delici bir aletle delinerek sağlar. Kan şekerini düzenli bir şekilde ölçme alışkanlığını kazanmak son derece yararlıdır, Çünkü ölçüm sonuçları doktorun tedavi şeklinde yapılması gereken değişiklikler için yol göstericidir. Amaç, beslenme alışkanlıklarını, fiziksel aktiviteleri ve insülin tedavisi dengesi; böylelikle kandaki şeker miktarını normal değerler arasında tutulmasıdır. Buna "Kan şekeri kontrolü" adı verilir.
