Yukarıda bahsedildiği gibi küçük kan dolaşımı; vücuttan gelen kirli kanı akciğerlere göndererek temizlemek ve temizlenen kanı geri alarak tekrar vücuda pompalamaktan sorumlu kan dolaşımıdır. En genel tarifiyle küçük kan dolaşımı şu şekilde gerçekleşir: Vücutta dolaşarak kirlenen kan; toplardamarlar yardımıyla geri toplanır ve kalbin sağ kulakçığına getirilir. Sağ kulakçığa gelen kirli kan, kalbin kasılmasıyla sağ karıncığa dökülür. Buradan da akciğer atardamarı yardımıyla akciğerlere gelir. Akciğer atardamarı akciğerin derinliklerine indikçe iyice dallanır ve zamanla mikroskobik parçalar oluşturmaya başlar. Bu parçaların ucunda alveol denen ve solunum sistemiyle akciğerlere alınan Oksijeni tutan, son derece ince zarlı hava kesecikleri bulunur. Akciğere gelen kirli kan bu alveollerdeki Oksijeni tutarak ve yapısında bulunan Karbondioksiti alveollere geri vererek Oksijence zengin temiz kana dönüşür. Alveollerdeki Karbondioksit de soluk verme sırasında vücuttan dışarı atılır. Böylece küçük kan dolaşımının yarısı tamamlanmıştır. Kan bu şekilde temizlendikten sonra akciğer toplardamarı ile akciğerlerden alınır ve kalbin sol kulakçığına gönderilir. Buradan kalp kasılması ile sol karıncığa dökülen temiz kan; ilk olarak aort atardamarına, oradan da vücudun tüm atardamarlarına pompalanarak tekrar vücutta dolaştırılır. Küçük kan dolaşımı da sağ kulakçığa gelen kirli kandan başlar ve sol karıncığa gelen temiz kanda biter. Vücutta dolaşarak kirlenen kan da temizlenmiş olur. Küçük kan dolaşımından kısaca bahsetmişken; bu dolaşımda görevli olan organların da genel hatlarıyla yapılarının ve görevlerinin bilinmesi gerekir. Kısaca onlardan da bahsedecek olursak şu şekildedir:

Kalp: Vücuttaki kanın hareketini sağlayan; canlının hayatı boyunca temiz kan-kirli kan pompalanmasından sorumlu hayat bir organdır. Temiz kan kalp aracılığıyla vücuda pompalanır. Kirli kan, kalp aracılığıyla akciğerlere pompalanır. Yapısında iki kulakçık ve iki karıncık bulunur. Sol kulakçık ve sol karıncıkta temiz kan taşınırken; sağ kulakçık ve sağ karıncıkta ise kirli kan taşınır. Yani temiz ve kirli kan kalp içerisinde asla birbirlerine karışmazlar.

Akciğerler: Vücutta kirlenen kanın temizlenmesinden sorumlu organlardır. Sağ ve solda olmak üzere iki lobturlar. Kaburga kemikleri tarafından çevrelenerek korumaya alınmışlardır. Küçük kan dolaşımının belki de en özel elemanıdır. Akciğerin kalpten gelen kirli kanı nasıl aldığı, nasıl temizlediği ve temiz kanı kalbe nasıl geri gönderdiği yukarıda küçük kan dolaşımı başlığı altında açıklanmıştır.

Atardamar: Vücutta temiz kanı taşıyan damarlardır. Vücudun en büyük atardamarı olan aort, kalple direkt bağlantısı bulunan atardamardır ve kalpten aldığı temiz kanı vücut boyunca atardamar dallanmalarına iletir. Yalnız bir istisna olarak; kirli kanı akciğerlere taşıyan akciğer atardamarı, vücutta kirli kan taşıyan tek atardamardır.

Toplardamar: Vücutta dolaşarak kirlenen kanı geri toplayan damarlardır. Tüm vücut boyunca dallanmaları yayılmıştır. Bu dallanmalar vücuttaki kanları toplayarak ve kalbe doğru birleşerek kirli kanı kalbe getirirler. Tıpkı atardamarda olduğu gibi toplardamarda da temiz kanı akciğerden kalbe geri döndüren akciğer toplardamarı, vücutta temiz kan taşıyan tek toplardamardır.

Küçük kan dolaşımında göre yapan elemanlar kısaca bunlardır. Küçük kan dolaşımı dışında yazıda bahsedildiği gibi kanın tüm vücutta dolaşmasından sorumlu bir büyük kan dolaşımı vardır. Bu dolaşım da küçük kan dolaşımının zincirine ek olarak; kalpten vücuda doğru pompalanan temiz kanın atardamarlar boyunca dolaşmasını ve her bir kan hücresinin aynı şekilde toplardamarlar ile geri toplanarak kalbe getirilmesini de kapsar. Büyük kan dolaşımı tüm vücudun kan ihtiyacından sorumluyken, küçük kan dolaşımı, büyük kan dolaşımına gerekli temiz kanın temin edilmesinden sorumludur. Ama mekanik açıdan bakılacak olursa; küçük kan dolaşımı, büyük kan dolaşımının alt kümesidir.

0 Yorum Yapılmış "Küçük Kan Dolaşımı"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin