Kolon Kanseri ve Kan Test Sonuçlarındaki Değişiklikler
Kolon kanseri, kalın bağırsağın iç yüzeyini kaplayan hücrelerin kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Tanı ve takip sürecinde kan testleri önemli bir rol oynar. Kolon kanseri olan bireylerde bazı kan değerlerinde karakteristik değişiklikler görülebilir.
1. Tümör Belirteçleri (Tümör Marker'ları)
- CEA (Karsinoembriyonik Antijen): Kolon kanserinde en sık kullanılan tümör belirtecidir. Kanser hücreleri tarafından üretilen bu proteinin kandaki seviyesi yükselebilir. Özellikle hastalığın evresine, tedaviye yanıta ve nüks (tekrarlama) durumunun takibinde kullanılır. Ancak, CEA seviyeleri sigara içmek, enfeksiyonlar, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi kanser dışı durumlarda da yükselebileceğinden tek başına tanı koydurucu değildir.
- CA 19-9: Özellikle pankreas kanseri ile ilişkili olsa da, bazı kolon kanseri vakalarında da yükselebilir. CEA ile birlikte değerlendirilebilir.
2. Tam Kan Sayımı (Hemogram)
- Anemi (Kansızlık): Kolon kanserinin en yaygın kan bulgularından biridir. Tümörün kalın bağırsakta kanamaya neden olması sonucu, demir eksikliğine bağlı anemi gelişir. Bu durumdahemoglobin (Hb)vehematokrit (Hct)değerleri düşük çıkar. Kansızlık, halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı ve çarpıntı gibi belirtilere yol açar.
- Lökositoz (Beyaz Küre Yüksekliği): Tümörde enfeksiyon (apse) gelişmesi veya vücudun kansere verdiği inflamatuar yanıt sonucu beyaz kan hücrelerinin (lökosit) sayısı artabilir.
3. Karaciğer Fonksiyon Testleri
Kolon kanseri sıklıkla karaciğere yayılır (metastaz yapar). Karaciğer metastazı geliştiğinde, karaciğer hücrelerinin hasar görmesi veya safra yollarının tıkanması sonucu aşağıdaki değerler yükselebilir:
- ALT (Alanin Aminotransferaz)
- AST (Aspartat Aminotransferaz)
- ALP (Alkalen Fosfataz)
- GGT (Gama Glutamil Transferaz)
- Bilirubin(Sarılığa neden olur)
4. Pıhtılaşma ve İnflamasyon Belirteçleri
- D-dimer: Kanser hastalarında pıhtılaşma eğilimi arttığı için, derin ven trombozu (bacakta pıhtı) veya pulmoner emboli (akciğere pıhtı atması) riski artar. Bu durumlarda D-dimer seviyeleri yükselir.
- CRP (C-Reaktif Protein) ve Sedimantasyon: Vücuttaki genel bir inflamasyonun (iltihabi durum) varlığını gösterir. Kanser de bir inflamatuar süreç olduğundan bu değerler yüksek bulunabilir.
Önemli Uyarılar:
- Yukarıda listelenen kan değerlerindeki anormalliklerin mutlaka kolon kanseri anlamına gelmediğini unutmayın. Pek çok farklı, kanserle ilişkisi olmayan durum da bu değerleri etkileyebilir.
- Kan testleri kolon kanseri taraması veya kesin tanısı için tek başına yeterli değildir. Tanı, kolonoskopi ve biyopsi gibi yöntemlerle konur.
- Kan testlerindeki değişiklikler, doktorunuz tarafından şikayetleriniz, fizik muayene bulgularınız ve diğer görüntüleme yöntemleri (BT, MR gibi) ile birlikte değerlendirilmelidir.
Şüpheli belirtileriniz varsa (dışkıda kan, bağırsak alışkanlıklarında uzun süreli değişiklik, açıklanamayan kilo kaybı gibi) mutlaka bir doktora başvurmanız önemle tavsiye edilir. |
.webp "Büyük ve Küçük Kan Dolaşımı")
