Kan Basıncı Kan basıncı, dolaşım sistemi atardamarları içindeki kanın basıncıdır ve genellikle tansiyon aleti yardımı ile ölçülür. Kan basıncı, kalpten pompalanan kanın miktarına, damarların direncine ve atardamar çeperlerinin esnekliğine bağlıdır. Kan, kalpten pompalanarak büyük ve küçük dolaşıma dağıtılır. Bu pompalama işlemi boyun ve el bileklerinde nabız olarak hissedilebilir. Sol karıncıktan atılan oksijen açısından zengin kan, yüksek basınçla tüm vücuda dağılır. Bizim "tansiyon" olarak ölçtüğümüz, damar içindeki bu kanın basıncıdır. Sistolik ve Diyastolik Basınç Kan basıncı, genellikle iki değer olarak ifade edilir: kasılma basıncı (sistolik basınç) ve gevşeme basıncı (diyastolik basınç). Sistolik basınç, kalbin kasılması sırasında oluşan en yüksek kan basıncıdır ve "büyük tansiyon" olarak da bilinir. Diyastolik basınç ise kalbin gevşeme ya da dinlenme durumunda ölçülen en düşük basınçtır ve "küçük tansiyon" olarak adlandırılır. Diyastolik basıncın yükselmesi, kalbin beslenmesinin azalmasına neden olabilir. Kan Basıncı Ölçümü Kan basıncı, sfigmomanometre (tansiyon aleti) ile ölçülür. Üst kolda, dirseğin hemen üzerine uygulanan tansiyon aletinin manşeti şişirilir ve daha sonra kademeli olarak indirilerek sistolik ve diyastolik basınçlar ölçülür. Kan basıncı kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve aynı bireyde bile zaman zaman farklılıklar oluşabilir. Çocuklarda daha düşük, yaşlılarda ise daha yüksek olabilir. Şişmanlarda kan basıncı yükselme eğilimindedir. Uyku sırasında biraz düşer, egzersiz sonrası veya heyecan verici durumlarda ise yükselir. Sağlıklı bireylerde düşük kan basıncı genellikle bir hastalık belirtisi değildir ve yaşam boyu düşük kalabilir. Kan Basıncının Yükseldiği Durumlar Kan basıncının yükselmesi durumunda bazı belirtiler ortaya çıkabilir:
Kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kolesterol ve trigliserit yüksekliği, sigara kullanımı ve ailede genç yaşta kalp damar hastalığı görülmesi gibi risk faktörleri ile ilişkilidir. Hipertansiyon, inme, koroner kalp hastalığı, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve bacak damar hastalığı gibi durumlara yol açabilir. Hipertansiyon tanısı genellikle kan basıncı ölçümü ile konur. Bu nedenle, herkesin yılda en az bir kez kan basıncını ölçtürmesi önerilir. Kan Basıncı Tedavisi Kan basıncı tedavisinde hedef, büyük tansiyonun 140 mmHg'nin, küçük tansiyonun ise 90 mmHg'nin altına düşürülmesidir. Şeker hastaları ve risk taşıyan hastalar için hedef kan basıncı 130/80 mmHg'nin altında olmalıdır. Tansiyon Düşürücü İlaç Sınıfları
|