Kan Grubu Kartı Kan grubu kartı, insan kanındaki antijenlerin ve antikorların varlığını belirleyerek, kanın özelliklerini sınıflandırmak amacıyla oluşturulmuş bir sistemdir. Bu sistem, A, B, AB ve O olmak üzere dört ana kan grubu ve Rh faktörünün pozitif (+) veya negatif (-) olmasına dayanmaktadır. Bu iki sistemin kombinasyonu ile toplamda sekiz farklı kan grubu oluşur. Türkiye'de bu kan grubu sınıflandırmaları yan yana yazılarak belirtilir. Örneğin; A tipi kanın Rh değeri negatif ise, bu A Rh (-) olarak ifade edilir. Kızılay'ın verilerine göre, Türkiye'de en yaygın kan grubu A Rh (+)'dir. Kan Gruplarının Oluşumu Kan gruplarının belirlenmesinde alyuvarların yüzeyinde bulunan özel proteinler, yani antijenler rol oynar. Bu antijenler üç çeşit olup, A, B ve Rh proteinleri olarak adlandırılır. Alyuvarların yüzeyinde bu proteinlerin bulunup bulunmamasına göre farklı kan grupları oluşur. Antijenler, kanda bulunan antikorlarla etkileşime girerek bağışıklık tepkimelerini tetikler. Kan Grupları Şeması
Kan Grubu Kartı Nasıl Alınır? Kan grubu kartını aile sağlığı merkezlerinden, yani aile hekiminizden alabilirsiniz. Özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde bu hizmet kolaylıkla sunulmaktadır. Aile sağlığı merkezlerine randevu alarak gidip, kan örneği vererek kan grubunuzu öğrenebilir ve kan grubu kartınızı alabilirsiniz. Bu hizmet genellikle ücretsizdir ve birkaç iş günü içinde sonuçlanır. Eğer aceleniz varsa ve ücret ödemeyi kabul ediyorsanız, özel sağlık kuruluşlarına, özel kliniklere, hastanelere veya vakıf üniversitelerine başvurabilirsiniz. Bu kurumlar genellikle 10-100 TL arasında değişen ücretlerle kan grubu kartı hizmeti sunmaktadırlar. Devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerinden de bu hizmeti alabilirsiniz. Kızılay ise yalnızca kan bağışı yapan kişilere kan grubu kartı vermektedir. Kan Grupları Nasıl Belirlenir? Kan grubunun belirlenmesinde anti-A, anti-B ve anti-Rh (anti-D) olmak üzere üç tip serum kullanılır. Kan grubunu belirleyen A ve B genleri, alyuvarların zarlarında A ve B tipi proteinlerin bulunup bulunmayacağını belirler. Kan grubu tespiti yapılacak kişinin parmağından alınan üç damla kanın üzerine bu serumlar damlatılır ve oluşan çökelmelere göre kan grubu tayin edilir. Kan merkezlerinde eritrosit antijen ve antikor reaksiyonlarının gösterilmesinde RIA (Radioimmunoassay), EIA (Enzymeimmunoassay) gibi çeşitli yöntemler kullanılır. Ancak, bu yöntemlerin en basit olanı aglütinasyon tekniğidir. Elektrolitli ortamda eritrositlerin yüzeyindeki antijenler, ortamda bulunan özgül antikorlarla birleşirse, gözle görülebilecek kümeler oluşturarak çökelirler. Bu olaya hemaglutinasyon denir. |