Amilaz, protein yapısına sahip olan ve nişastanın sindirilmesi için etkili olan bir çeşit enzimdir. Bu enzim, karbonhidratların parçalanmasını sağlayarak glikozun serbest kalmasına yardımcı olur. Patates, fıstık, pirinç, bakla, mısır ve buğday gibi gıdaların içinde yüksek miktarda nişasta bulunur. Bu tür gıdaların sindirimi amilaz sayesinde gerçekleşir. Amilaz etkisiyle başlayan sindirim süreci, bağırsaklara kadar devam eder ve burada son bulur. En fazla pankreasta üretilen amilaz, aynı zamanda tükürük bezleri, yumurtalıklar ve böbreklerde de bir miktar üretilir.

Vücudun yapısı gereği amilaz, kanda ve idrarda belirli oranlarda bulunur. Amilaz değerinde yükselme olması, her zaman bir hastalığın belirtisi olarak kabul edilmez. Kanın içinde bulunan amilazın üçte biri pankreasta, kalan kısmı ise tükürük bezlerinde bulunur. Pankreastan amilazın ilerleme yolunda tıkanıklık olduğunda, idrarda ve kan serumunda amilaz değeri yükselir. Amilazın bu şekilde yükselmesi "amilaz yüksekliği" olarak tanımlanır.

Amilaz yükselmesine çok sayıda etken rol oynar. Bunların içinde en önemlileri pankreas ve tükürük bezlerinden kaynaklanır. Amilaz yükselmesi halinde bu organlarda bazı hastalıkların olabileceği düşünülmelidir. Normal değerler 60 ile 180 U/L arasında olmalıdır. Bu yükselmenin sebepleri arasında:

Çocuklarda amilaz yükselmesine sebep olabilecek en büyük etkenler kabakulak hastalığı geçirmeleri ve kanda ve idrarda amilaz miktarının artmasıdır. Özellikle kabakulak hastalığında tükürük bezlerinde iltihaplanma meydana geldiğinden, teşhis amacıyla kan ve idrar örnekleri alınarak amilaz enziminin ölçülmesi gerekir. Normalde amilazın bağırsaklarda etkin hale gelmesi gerekir. Ancak bilinmeyen bir sebeple pankreasta etkin hale gelen amilaz, yıkıcı etkilere neden olur ve bu akut pankreas iltihabına sebep olur. Bu durumda anatomisi bozulan pankreas enzimlerini kana aktarır ve bu sayede kanda amilaz yükselmesi olur.

Yapılan kan testi sonucunda amilaz yüksekliği tespit edilen kişilerin mutlaka tedavi olması gerekir. Bunun için enzimin yükselmesine neden olan etken belirlenmelidir. Tedavi sürecinde hastaların alkol ve sigara kullanmaması, çok yağlı besinlerden uzak durması gerekir. Ayrıca bu hastaların hızlı yemek yemeleri ve fazla miktarda yemelerine engel olunmalıdır.

Bu enzimin yüksekliğinde doğadan faydalanarak şifa bulunabilir. Bu tedavilerin uygulanması sırasında mutlaka doktora danışılmasında fayda vardır. Bunun için öneriler arasında: