Kan Grupları Kan grupları, insanlardaki kanın özelliklerini belirlemek amacıyla, antikorlara bakılarak oluşturulmuş sınıflandırma sistemidir. Kanda bulunan alyuvarlar, kana kırmızı rengi veren hücrelerdir. Alyuvarların yüzeyinde bulunan proteinlere göre kan grupları oluşur. Bu proteinler A, B ve Rh olmak üzere üç gruba ayrılır ve bu kombinasyonlar sekiz ana kan grubu oluşturur. Vücudun bağışıklık sisteminin ürettiği antikorlar da kanda bulunur ve bunlar A, B ve Rh antikorları olarak adlandırılır. Bilinen hiçbir kanın yapısında antikorlar ve proteinler yan yana bulunmaz. Eğer birlikte olurlarsa, birbirlerini tutarak katılaşır ve çökelirler. Kişiler arasında kan alışverişi yapılabilmesi için alıcı ve vericilerin kanlarındaki protein ve antikorların incelenmesi gerekir. Farklı gruplara sahip kişiler arasında kan alışverişi yapılamaz. Kan grupları içerisinde sadece AB grubu olanlar genel alıcı, O grubu olanlar ise genel vericidir. Rh Faktörü Nedir? İnsanların kanlarında bulunan Rh faktörü, bazılarında bulunmayarak Rh negatif olarak adlandırılır. İnsanlarda görülme olasılığı %15 olan bu durum, özellikle anne ve bebeğin kan gruplarında uyuşmazlık olduğunda kırmızı kan hücrelerinin harap olmasına sebep olabilir. Bu durum, doğumdan hemen sonra bebeğin kanının değiştirilmesi ile tedavi edilebilir. Rh faktörü hastalığı, Eritroblastoz fetalis, yenidoğan sarılığı ve yenidoğanlarda hemolitik hastalık olarak da adlandırılır. Kan Grupları Nelerdir?
Kan Gruplarının Görevi Nedir? A ve B genleri, kandaki A ve B proteinlerinin hangisinin alyuvar çeperinde bulunacağını belirler. AB grubunda her iki protein bulunurken, O grubunda iki protein de bulunmaz. Kan grubunu belirleyen proteinler, aglütinojen olarak adlandırılır. Vücuda farklı bir kan grubunun girmesini önleyen aglütinin adı verilen antikorlar da kanda bulunur. Kan Gruplarının Anne Babadan Çocuğa Aktarımı Nasıl Olur? Anne babadan çocuğa kan grupları Mendel kanunlarına göre aktarılır. Buna göre bir anneden alınacak gen, bir de babadan alınacak gen çocuğun kan grubunu belirleyecektir. Anne ve babadan gelen genler aynı karakteri taşıyorsa homozigot, farklı karakterlerde genler taşıyorlarsa heterozigot olarak adlandırılır. Homozigot anne ve babanın çocukları aynı kan grubundan olacaktır. Bir araya gelen iki gen arasında baskınlık ve çekiniklik özelliği bulunacaktır. Baskın olan gen diğerini bastıracak, özelliklerini kapatacaktır. Kişi B0 genlerine sahipse B, 00 genlerine sahipse 0 kan grubu meydana gelecektir. Mendel Kanunlarına Göre
Ekstra Bilgiler Kan gruplarının tespiti, kan transfüzyonları ve organ nakilleri gibi tıbbi uygulamalar için son derece önemlidir. Ayrıca, kan grupları bazı hastalıkların risk faktörlerini de etkileyebilir. Örneğin, O kan grubuna sahip kişilerin bazı enfeksiyonlara karşı daha dirençli olduğu, ancak mide ülseri gibi durumlara yatkın olabileceği belirtilmektedir. |