Kan Kanseri Tedavisi

Kan Kanseri Tedavisi, Kanda, kan yapıcı ve diğer organlarda anormal kan hücrelerinin kontrolsüz olarak çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Tıp dilinde lösemi ya da lökoz olarak adlandırılır. Vücudun kemik iliği ve lenf sistemini de içeren kan yapıcı dokularının kanseridir. Kan kanseri sözcüğü Yunanca "beyaz kan" anlamına gelmektedir. Hastalık, çoğunlukla beyaz kan hücrelerinde başlar. Kan kanseri, çeşitli akyuvar hücrelerinin üretildiği dokuları etkileyen bir tümör hastalığıdır. Dolaşımdaki kan etkilendiği gibi, sonuçları çevre kanında belirgin biçimde görülmeyebilir. Hastalıktan etkilenen hücreler (Granülosit-ler, lenfositler, retikülohistiyositler ve plazma hücreleri) denetimden çıkarak bağımsız hareket etmeye başlar ve kan hücrelerinin üretildiği organlara, ayrıca başka organ ve dokulara yerleşip yapısal yıkıma neden olurlar. Normal koşullar altında, sizin beyaz kan hücreleriniz güçlü enfeksiyon savaşçılarınızdır. Etkilenen hücrenin tipine göre myeloid ve lenfositer olarak kendi içinde de ikiye ayrılan hücre yapısına göre yapılan bu sınıflandırma özellikle hastalığın akut biçimlerinde daha ender olarak öteki hücre tipleri de etkilenmektedir. Bu hücreler, normal olarak, vücudunuz kendilerine gereksinim duyduğu sürece büyürler ve belli bir düzen içinde kontrollü olarak bölünürler. Ancak, kan kanseri bu uygulamayı bozmaktadır. Afrika ve Uzakdoğu kökenlilere göre, beyaz ırkta iki kat daha sıklıkla rastlanan bu kanser türü 10 yaş altı ve 50 yaş üzerindeki insanlarda daha sıklıkla görülür. Tüm lösemi türleri arasında akut tipler diğerlerine göre daha sık görülürler. Uzun vadeli benzol etkisinde kalmak ve radyasyon maruziyeti hastalığın genel sebepleri arasında görülmektedir. Lösemiler genellikle akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılırlar.

Lösemi halk arasında kan kanseri diye bilinen hastalıktır. Bu hastalıkta çoğunlukla kemik iliğinden kaynaklanan ve bir tek hücrenin kanserleşmesi, daha sonra bu hücrenin bölünerek çoğalıp, önce kemik iliğini, daha sonra tüm organları istila etmesi durumu söz konusudur. Şayet tedavi edilmezse olay kısa sürede hastada hayati önem taşır. Lösemi tipleri, löseminin akut ve kronik olmak üzere iki ana tipi vardır. Akut lösemi, birden ortaya çıkan, hızla ilerleyen ve hastayı düşkün bırakan lösemi tipi olup, akut lenfoblastik lösemi (ALL) ve akut myelobalstik lösemi (AML) olmak üzere iki ana tipten oluşmaktadır. Kronik lösemi ise, daha yavaş seyirli, hastayı birden kötüleştirmeyen tiptir. Kronik myelositer lösemi (KML) ve kronik lenfositer lösemi (KLL) olmak üzere iki ana tipi içermektedir. Akut lösemide kanda lökosit sayısı düşük, normal veya yüksek olabilirken, kronik lösemide kanda lökosit sayısını artırmıştır. Löseminin hangi tip olduğu, hastanın muayenesinin yanı sıra, kan ve kemik iliğindeki hücrelerin mikroskop altında incelenmesi ve özel boyalar ile boyanarak ileri laboratuvar incelemelerinin yapılması ile hematologlar tarafından belirlenir.

Lösemiden şüphelenilen her hastaya ilk basamak olarak hastanın hastalığı ve öz ve soy geçmişi hakkındaki bilgileri alındıktan sonra ayrıntılı bir fizik inceleme yapılmaktadır. Bu inceleme ile lösemide görülebilen hastalık belirtilerine bakılırken (Kansızlık, anormal kanama bulguları, lenf bezlerinde büyüme, karaciğer ve dalakta büyüme) aynı zamanda enfeksiyonun ve lösemiye eşlik eden başka diğer bir rahatsızlığın da olup olmadığı araştırılmış olur. Fizik incelemeden sonra tam kan sayımı ile kan hücrelerinin (Lökosit, trombosit, eritosit) sayısal değerine ve periferik kan yayması incelemesi ile de kan hücrelerinin yapısal bir anormalliği olup olmadığına bakılmaktadır. Tam biyokimya analizi, viral serolojiler, koagülasyon incelemeleri, enfeksiyon araştırmaları hastanemiz bünyesinde gerçekleştirilmektedir. Elde edilen bulgular ile lösemiden şüphelenildiğinde kesin tanı için kemik iliğinden örnek alınır. Bu örneğin boyamasının mikroskopta incelenmesi ile lösemi tanısı konulmaktadır.

Bu hastalığın belirtileri, anormal (Habis) hücrelerin, kan yapıcı organlarda normal hücrelerin yapımını engellemesi sonucunda ortaya çıkar. Normal alyuvarların yapımındaki azalma ile kansızlık (Anemi), normal akyuvarların yapımındaki azalma neticesinde enfeksiyona yatkınlık, mikrobik hastalıklar ve ateş, kan pıhtılaşmasında rol alan kan pulcuklarının (Trombositler) yapımındaki azalma ile çeşitli kanamalar (Burun kanaması, diş eti kanamaları, cilt altı kanaması gibi) meydana gelir. Ciltte sık sık çürükler meydana gelir ya da kesik oluştuğunda kanama güçlükle durdurulur. Bu hastalığın diğer bazı belirti ve bulgularında habis hücrelerin bazı organları işgal etmesine ve çeşitli kimyevi maddeler salgılanmasına bağlanır. Bütün bu hızlı hücre yapım ve yıkımı, kilo kaybı ve terlemeye de yol açar. Hastalarda dalak özellikle büyür ve lenf düğümlerinde de şişkinlikler tetkik edilir. Karında şişkinlik hissi belirir. İlerleyici bir seyir gösteren hastalığın belirtileri, anormal (Habis) hücrelerin, kan yapıcı organlarda normal hücrelerin yapımını engellemesi sonucunda meydana gelir. Normal alyuvarların yapımındaki azalma ile kansızlık (Anemi), normal akyuvarların yapımını azaltarak enfeksiyona yatkınlık gösterir.

Radyasyon, benzen ve bazı toksinler ve bazı kemoterapi ajanları lösemi oluşumuna katkıda bulunur. Kromozomlardaki anormallikler akut lösemi gelişiminde rol oynayabilir. Risk faktörleri içinde radyasyona maruz kalma, kimyasal maddeler, organ naklini takiben immünsupresyon (İmmun sistemin baskılanması) ve kan hastalıkları (Polisitemi vera, esansiyel trombositopeni, refrakter anemi gibi) sayılabilir. Hastalık 10.000 kişinin 1'sinde görülür.

Kemik iliği başta olmak üzere kan yapan dokulardan alınan örneklerle daha ayrıntılı inceleme yapılmaktadır. Böylece kolaylıkla tipi belirlenir. Tedavi şemaları, hastalığın tiplerine ve safhalarına göre değişiklik gösterir. Radyasyon (Şua) tedavisi, çeşitli kanser ilaçlarının tatbiki, bağışıklama (Yada bağışıklık sistemini güçlendirme) tedavisi (İmmünoterapi), kemik iliği nakli başlıca tedavi şekilleridir. Kemik iliği nakli, kriz (Atak) atlatıldığı zamanda kişinin kendi hücrelerinin (Otoransplantasyon) ya da uygun bir vericinin hücrelerinin (Allotransplantasyon) verilmesi ile olabilmektedir. Bu tedavi şekillerine ilave olarak birçok yeni metot deneme safhasında olup, hastaların kaybedilmelerinin en önemli sebepleri, aşırı zayıflık, mikrobik hastalıklar, kanama ve işgale bağlı organ yetmezlikleridir. Tatbik edilen tedavilerle hastalık krizi (Atağı) atlatılmaktadır. Fakat, bazen kısa, bazen de yıllarca süren aralardan sonra hastalık yeniden ortaya çıkabilmektedir.