Kan hastalıkları, hayati sıvı olarak adlandırdığımız kan ile ilgili farklı sorunlar nedeniyle ortaya çıkabilen sorunlara verilen genel isimdir. Kanın vücutta gerçekleştirmesi gereken işlevleri tam veya doğru olarak yerine getirememesi nedeniyle hastalıkların oluşması söz konusudur. Organların beslenmek ve yenilenmek için ihtiyaç duydukları maddeleri taşıma görevini üstlenen bu hayati sıvının işlevlerini yerine getirememesi doğal olarak pek çok organda rahatsızlıklar yaşamasına neden olacaktır.
Kan hastalıklarının sınıflandırılması
Anemiler
Hemoglobin azlığı kan hastalıkları içinde en çok karşılaşılan hastalık türlerinden biri olan Anemi türlerinin genel nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Elbette Aneminin de pek çok farklı türü bulunmaktadır.
Anemilerin başlangıç safhasında belirtileri oldukça hafiftir. Hatta çoğu zaman fark edilmesi söz konusu olmayabilmektedir. Hastalık ilerledikçe semptomları da artacağından dolayı fark edilmesi daha kolay hale gelmektedir. Genellikle sürekli uykulu hale sahip olma ve çabuk yorulma gibi
Daha solgun bir yüze sahip olunması da söz konusudur.
Anemi çeşitlerini de maddeler halinde değerlendirebilmek mümkündür:
Demir Eksikliği Anemisi: Vücutta bulunan demir miktarının ihtiyaç duyulan hemoglobin yapımı için yeterli gelmemesi durumunda karşımıza çıkmaktadır. Yorgunluk hissi en belirgin özelliğidir. Ayrıca cildinizde, diş etlerinizde, tırnak yataklarınızda ve göz kapağı civarlarında solgunlaşma bulunmaktadır. Bu kişilerde yiyecek olmayan toprak ve kil gibi şeylere karşı daha fazla bir iştah duyulması söz konusu olabilmektedir. Yapılan kan tahlilleri ile bu durum anlaşılabilmektedir.
Pernisiyöz Anemi: Vücutta kırmızı kan hücrelerinin normal olarak yapılması için ihtiyaç duyulan B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Çoğunlukla kalıtsal olduğu görülmektedir. Bu rahatsızlığa sahip kişilerde çalışmaya karşı dayanıklılığın azalması ve fark edilebilir ölçüde kalp atışlarının hızlanması söz konusudur. Ayrıca iştahta azalma, hafıza kaybı, depresyon ve elde-ayaklarda duyu azalması gibi sorunlar da görülebilmektedir.
Folik Asit Anemisi: B vitamini eksikliğinde görülen bir anemi türüdür. Başlangıç safhasında anlaşılması güçtür. Kilo kaybı ve diyare yani ishal en belirgin belirtileridir. Yine bu tür anemilerde de çalışmaya karşı dayanıksız olma, hemen yorulma ve kalp atışlarının artması söz konusudur.
Orak Hücre Hastalığı: Kırmızı kan hücrelerinin esnek ve yuvarlak olmak yerine sertleşmesi ve yarım ya da orak şekline girmesi sonucu oluşmaktadır. Bu durum vücutta ağrıların oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle yorgunluk, nefessiz kalma, kalp atışlarının hızlanması, büyüme ve gelişmenin azalması, bacakların alt kısımlarında meydana gelen cilt ülseri ve hatta retinanın etkilenmesi sonucunda görme problemleri meydana gelebilmektedir. Bu kan hastalığının kalıtsal olduğu görülmektedir.
Lösemiler
Vücutta bulunan kemik iliği ve lenf sistemi de dâhil kan yapan dokularda meydana gelen kanser türüne lösemi denmektedir. Bu durumda kişide anormal büyük miktarlarda akyuvarların meydana gelmesi söz konusudur. Bunların kemik iliğinde, lenf sisteminde ve kanda yüksek konsantrasyona ulaşması ve birikmesi sonucu hayati önem taşıyan organların fonksiyonları bozulabilmektedir. Bunlar sağlıklı kan hücrelerinin oluşumuna da engel olmaktadır ve bu sebeple de kişinin ölümüne de neden olabilmektedir.
Lösemi hem kadın hem de erkek için akut ve kronik özellikler taşıyabilmektedir. Hastalığın seyri ve ilerleyişine göre farklı tiplerde olabilmektedir. Lösemilerin de kendi içinde üç sınıfa ayrıldıklarını görebilmemiz mümkündür. Bunlar; lenfositik, miyelojen ve monositik olarak üçe ayrılmaktadır.
Lenfositik lösemi: Lenf sisteminde ve ilikte üretilebilen bir tip akyuvar olan lenfositik ile ilgili bir rahatsızlıktır.
Miyelojen lösemi: Kemik iliğinde yapılan bir tür akyuvar olan granülosit ile ilgili bir rahatsızlıktır.
Monositik lösemi: kemik iliğinin akyuvarları olan monositlerle ilgili bir rahatsızlıktır.
Lenfomalar
Lenf sistemi kanserleri olarak adlandırılabilen Lenfomalar, çok geniş bir alana yayılan kan hastalıkları çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilinen en belirgin özelliği lenf düğümlerinin büyümesidir.
Kemik İliği Büyüme Bozuklukları
Polycythemia Vera: Kemik iliğinin fazla sayıda kan hücresi üretmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Bu durumda kişide güçsüzlük, kaşıntı, baş dönmesi, yüz ve elde kızarma, karnın sol üst kısmında ve başta bir doluluk hissi görülmesi söz konusudur.
Multipl Myelom: İlikte bulunan ve plazma hücresi denilen tipteki akyuvarların kontrolsüz olarak çoğalmasına neden olan bir hastalıktır. Bu hücrelerin büyüyerek ilikte fazla yer kaplaması kemiklerin zayıflamasına neden olmaktadır ve bu durum özellikle sırt ve kaburga bölgesinde bulunan kemiklerin daha hassas hale gelip kolayca kırılmasına neden olmaktadır.
Kanama Bozuklukları
Hemofili: Pıhtılaşma nedeni ile ortaya çıkan kalıtsal hastalıklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Hemofili A ve Hemofili B şekilleri bulunmaktadır. Yaygın olarak görülen Hemofili A, pıhtılaşma faktörü VII yetersizliği olarak tanımlanmaktadır. Hemofili B ise faktör IX yokluğundan meydana gelmektedir. Derin ve büyük çürüklerin meydana gelmesi, mafsallarda iç kanama nedeniyle ağrı ve şişme, idrarda ya da dışkıda görülen kan, kesik veya yaralardan sonra uzun süreli kanama hemofilinin genel belirtileridir.
Von Willebrand hastalığı: Kronik kanama bozukluğu olarak tanımlanan bir hastalıktır. Bu hastalıkta trombosit toplanması ve pıhtı formasyonunun bozulduğu görülmektedir. Burun kanamaları, kadınlarda aylık kanamanın fazla olması, kolayca çürük oluşması, dışkıda siyah ve katransı görünümlü kan gelmesi bu rahatsızlığın en bilinen belirtileridir.
Görüldüğü üzere Kan Hastalıkları pek çok farklı özelliğe sahip olabilmektedir. Her ne kadar bazılarında seyri hafif olsa da ilerlemesi ve tedavi edilmemesi durumunda kişide ciddi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Bu sebeple de kesinlikle belirtilerin görülmesi durumunda doktor muayenesi ve tedavisi şarttır.