Kanser hastalarında kan değerleri neden düşer?

Kanser hastalarında kan değerlerinin düşmesi oldukça yaygın görülen bir durumdur ve genellikle aşağıdaki faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır:

• Kemik İliğinin Kanser Hücreleri Tarafından İstilası

Birçok kanser türü (özellikle lösemi, lenfoma ve multipl miyelom) kemik iliğine yayılabilir. Kemik iliği, kırmızı kan hücreleri (eritrositler), beyaz kan hücreleri (lökositler) ve kan pulcukları (trombositler) gibi tüm kan hücrelerinin üretildiği yerdir. Kanser hücreleri kemik iliğini istila ettiğinde, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini engeller ve kan değerlerinde düşüşe neden olur.

• Kemoterapi ve Radyoterapi gibi Kanser Tedavilerinin Yan Etkileri

Kanser tedavileri, hızla bölünen hücreleri hedef alır. Kanser hücreleri bu şekilde davrandığı için bu tedaviler onları etkili bir şekilde yok edebilir. Ancak kemik iliğindeki kök hücreler de hızlı bir şekilde bölünerek yeni kan hücreleri ürettiğinden, kemoterapi ve radyoterapi bu sağlıklı hücrelere de zarar verebilir. Bu durum, tedavi döngüleri sırasında geçici olarak kan hücrelerinin üretiminin baskılanmasına yol açar.

• Kronik Hastalık Anemisi

Kanser gibi uzun süreli (kronik) bir hastalık, vücutta iltihabi (enflamatuar) bir durum yaratabilir. Bu iltihap, vücudun demiri kullanma ve kırmızı kan hücresi üretme yeteneğini bozabilir. Ayrıca, kırmızı kan hücrelerinin normal ömrünü kısaltabilir, bu da anemiye (kansızlık) neden olur.

• Kötü Beslenme ve Besin Eksiklikleri

Kanser ve tedavisi sıklıkla iştah kaybı, bulantı, kusma veya besin emiliminde bozukluğa yol açar. Sağlıklı kan hücrelerinin üretimi için hayati öneme sahip demir, folat, B12 vitamini ve protein gibi besin maddelerinin yetersiz alımı, kan değerlerinin düşmesine doğrudan katkıda bulunur.

• Kanamanın Olması

Bazı kanser türleri (özellikle mide, bağırsak gibi sindirim sistemi kanserleri) iç kanamaya neden olabilir. Bu gizli veya belirgin kanama, kırmızı kan hücrelerinin ve dolayısıyla demirin kaybına yol açarak anemiyi şiddetlendirir.

• Dalak Büyümesi (Splenomegali)

Bazı lenfoma ve lösemi türleri gibi kanserler dalağın büyümesine neden olabilir. Büyümüş bir dalak, aşırı aktif hale gelerek kan dolaşımındaki kan hücrelerini ve trombositleri normalden daha hızlı bir şekilde yok edebilir. Bu duruma "hipersplenizm" denir ve kan hücrelerinin sayısında azalmaya yol açar.

• Kanserin Kendisinin Ürettiği Maddeler (Sitokinler)

Tümör hücreleri, vücudun normal işleyişine müdahale edebilen çeşitli kimyasal maddeler (sitokinler) salgılayabilir. Bu maddeler kemik iliğinin çalışmasını baskılayarak veya kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyaran eritropoietin (EPO) gibi hormonların üretimini azaltarak kan değerlerinin düşmesine katkıda bulunabilir.

Kanser hastalarında kan değerlerindeki düşüş, genellikle tek bir nedene bağlı değildir; hastalığın kendisi, tedavilerin yan etkileri ve hastalığın yol açtığı diğer komplikasyonların bir sonucudur. Bu durum yorgunluk, halsizlik, enfeksiyon riskinde artış ve kanama eğilimi gibi ciddi semptomlara neden olabileceğinden, doktorlar kan değerlerini düzenli olarak takip eder ve gerekirse kan transfüzyonları, büyüme faktörü enjeksiyonları veya besin takviyeleri gibi müdahalelerde bulunur.