Lösemi ve Hemogram İlişkisine Genel Bakış
Lösemi, kemik iliğinde anormal ve kontrolsüz kan hücresi üretimiyle karakterize bir kanser türüdür. Hemogram (tam kan sayımı), lösemi tanı, takip ve tedavi sürecinde kritik bir rol oynayan temel bir laboratuvar testidir. Bu test, kan hücrelerinin sayısını, tipini, boyutunu ve diğer özelliklerini ölçer.
Hemogramda Değerlendirilen Ana Parametreler
- Lökosit (Beyaz Kan Hücresi) Sayısı
- Eritrosit (Kırmızı Kan Hücresi) Sayısı ve Hemoglobin
- Trombosit (Kan Pulcukları) Sayısı
- Lökosit Formülü (Beyaz Küre Alt Tipleri)
Lösemide Hemogram Bulgularının Anlamı
1. Lökosit (WBC) Değişiklikleri:
- Lökositoz: Beyaz kan hücrelerinde belirgin artış (genellikle 20.000/μL üzeri). Lösemik hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına bağlıdır.
- Lökopeni: Beyaz kan hücrelerinde azalma. Kemik iliğinin sağlıklı hücre üretememesinden kaynaklanır.
- Anormal hücreler: Periferik kanda blast adı verilen olgunlaşmamış hücrelerin görülmesi tanıda oldukça önemlidir.
2. Eritrosit (RBC) ve Hemoglobin Değişiklikleri:
- Anemi: Kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin değerlerinde düşüklük. Kemik iliğinin normal kırmızı kan hücresi üretememesinden kaynaklanır.
- Bulgular: Halsizlik, yorgunluk, solukluk, nefes darlığı, çarpıntı.
3. Trombosit (PLT) Değişiklikleri:
- Trombositopeni: Trombosit sayısında azalma (genellikle 150.000/μL altı). Kanama riskinde artışa neden olur.
- Bulgular: Ciltte morluklar, burun kanaması, diş eti kanamaları, küçük kesiklerde uzun süren kanama.
4. Lökosit Formülü Anormallikleri:
- Nötropeni: Nötrofil sayısında azalma, enfeksiyon riskinde artış.
- Lenfositoz/Lenfopeni: Lenfosit sayısında artış veya azalma.
- Atipik hücreler: Normalde kanda bulunmaması gereken olgunlaşmamış hücreler.
Lösemi Tiplerine Göre Hemogram Bulguları
- Akut Lösemiler: Genellikle belirgin lökositoz veya lökopeni, anemi, trombositopeni ve periferik kanda blast görülmesi.
- Kronik Lösemiler: Daha sinsi başlangıç, yavaş ilerleyen lökositoz, erken dönemde anemi ve trombositopeni olmayabilir.
Önemli Uyarılar
- Anormal hemogram sonuçları her zaman lösemi anlamına gelmez. Enfeksiyonlar, vitamin eksiklikleri, otoimmün hastalıklar ve diğer birçok durum da benzer bulgulara neden olabilir.
- Lösemi tanısı için kemik iliği aspirasyon ve biyopsisi, akım sitometrisi, sitogenetik ve moleküler testler gibi ileri incelemeler gereklidir.
- Hemogram sonuçları mutlaka bir hematolog veya onkolog tarafından değerlendirilmelidir.
Hemogram, lösemi şüphesi olan hastalarda ilk adım olarak önemli ipuçları sağlasa da, kesin tanı ve tedavi planlaması için kapsamlı bir değerlendirme şarttır. |