Hamile bir kadın neden kan kusar, ne yapılmalı?

Hamilelikte kan kusma (tıbbi adıyla hematemez) ciddiye alınması gereken bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Kusulan kanın rengi (açık kırmızı, koyu kırmızı veya kahve telvesi gibi) ve miktarı altta yatan neden hakkında fikir verebilir.

Hamilelik, vücutta fizyolojik ve hormonal birçok değişikliğe neden olur. Bu değişiklikler, bazı sindirim sistemi sorunlarını tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir. Kan kusmanın başlıca nedenleri şunlardır:

• Mallory-Weiss Yırtığı: Şiddetli ve sürekli kusmaya bağlı olarak yemek borusu ile mide birleşim yerinde oluşan küçük yırtıklardır. Özellikle hamileliğin erken dönemlerindeki şiddetli bulantı ve kusmalar (hiperemezis gravidarum) bu duruma yol açabilir.
• Gastroözofageal Reflü ve Özofajit: Hamilelikte artan progesteron hormonu mide ile yemek borusu arasındaki kapağı gevşetir. Büyüyen rahim de mideye baskı yaparak reflüyü şiddetlendirir. Asitli mide içeriğinin sürekli yemek borusuna kaçması, burada iltihaplanmaya (özofajit) ve kanamaya neden olabilir.
• Gastrit veya Mide Ülseri: Mide zarının iltihaplanması (gastrit) veya ülserleşmesi kanamaya yol açabilir. Hamilelik stresi veya daha önceden var olan bir mide problemi bu durumu tetikleyebilir.
• Mide veya Özofagus Varisleri: Bu durum daha nadirdir ve genellikle şiddetli karaciğer hastalığı (örn. siroz) olan kişilerde görülür. Portal hipertansiyona bağlı olarak mide veya yemek borusundaki damarlar genişler ve yırtılarak ciddi kanamalara neden olabilir.
• HELLP Sendromu: Hamileliğin ciddi bir komplikasyonu olan HELLP sendromu, karaciğer fonksiyon bozukluğu ile ilişkili olabilir ve bu da üst sindirim sistemi kanamalarına yol açabilir. Genellikle üst karın ağrısı, bulantı, kusma ve halsizlik gibi başka belirtilerle birlikte görülür.

Hamilelikte kan kusma asla göz ardı edilmemelidir. Yapılacak ilk ve en önemli şey acil tıbbi yardım almaktır.

• Derhal Acil Servise Başvurun veya 112'yi Arayın: Durumu kendi başınıza yönetmeye çalışmayın. Kusmuktaki kan miktarı ve rengi hakkında sağlık personeline bilgi verin.
• Sakin Olmaya Çalışın ve Yatar Pozisyonda Dinlenin: Mümkünse sol yanınıza yatarak dinlenin. Bu pozisyon, hem rahime giden kan akışını iyileştirir hem de mide asidinin yemek borusuna kaçmasını bir miktar engelleyebilir.
• Herhangi Bir Şey Yiyip İçmeyin: Kanamanın kaynağı ve nedeni belli olana kadar ağızdan hiçbir şey almayın. Bu, durumu kötüleştirebilir veya yapılacak olan tıbbi müdahaleleri (örn. endoskopi) geciktirebilir.
• Kusmuk Örneğini Saklayın: Mümkünse, kustuğunuz kanlı materyali temiz bir kaba veya torbaya koyup sağlık personeline gösterin. Bu, tanı koymada yardımcı olacaktır.
• Sağlık Geçmişinizi Bildirin: Doktorunuza veya acil servis personeline hamilelik haftanızı, daha önceden bilinen hastalıklarınızı (mide ülseri, karaciğer hastalığı vb.) ve kullandığınız ilaçları mutlaka söyleyin.

Hamilelikte kan kusma, basit bir mide rahatsızlığından, hem anne hem de bebek için hayati risk oluşturabilecek ciddi durumlara kadar geniş bir yelpazede nedenlere bağlı olabilir. Bu nedenle, en ufak bir kan kusma durumunda bile vakit kaybetmeden tam teşekküllü bir hastaneye başvurmak hayati önem taşır. Erken müdahale, hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumanın en etkili yoludur.