Boğazdan kan gelmesi neden olur ve ne yapılmalıdır?

Boğazdan kan gelmesi, tıp dilinde "hemoptizi" olarak adlandırılan bir durumdur. Bu, solunum yollarından (akciğerler, bronşlar, gırtlak vb.) gelen kanın öksürükle veya balgamla birlikte dışarı atılmasıdır. Kanamanın kaynağının doğru tespit edilmesi önemlidir, çünkü burun, mide veya yemek borusundan gelen kanamalarla karıştırılabilir. Boğazdan gelen kan genellikle açık kırmızı renkte, köpüklü ve öksürükle birlikte gelir.

Boğazdan kan gelmesinin birçok nedeni olabilir. Bunlar hafif ve geçici durumlardan ciddi hastalıklara kadar uzanır. En yaygın nedenler şunlardır:

• Bronşit: Akut veya kronik bronşit, hava yollarının iltihaplanması sonucu mukozada tahriş ve kanamaya neden olabilir.
• Pnömoni (Zatürre): Akciğer enfeksiyonları, akciğer dokusunda hasara ve kanamaya yol açabilir.
• Tüberküloz (Verem): Özellikle aktif tüberküloz, akciğer dokusunu ciddi şekilde etkileyerek kanlı balgama neden olabilir.
• Akciğer Kanseri: Özellikle sigara içenlerde ve ileri yaştaki bireylerde, akciğer tümörleri kanamaya sebep olabilir.
• Bronşektazi: Hava yollarının kalıcı olarak genişlemesi ve hasar görmesi sonucu kronik öksürük ve kanlı balgam görülebilir.
• Akciğer Embolisi: Akciğer damarlarının bir pıhtı ile tıkanması, ani başlayan kanlı öksürüğe neden olabilir.
• Boğaz veya Gırtlak Tahrişi: Şiddetli öksürük, boğaz enfeksiyonları veya travmalar (sert bir yiyeceğin yutulması gibi) küçük kanamalara yol açabilir.
• Kalp Hastalıkları: Mitral kapak darlığı gibi bazı kalp problemleri, akciğerlerde basınç artışına ve kanamaya neden olabilir.
• Kanama Bozuklukları: Pıhtılaşma sorunları olan kişilerde daha kolay kanama görülebilir.
• İlaç Yan Etkileri: Kan sulandırıcı ilaçlar (warfarin, aspirin gibi) kanama riskini artırabilir.

Boğazdan kan gelmesi ciddiye alınması gereken bir durumdur. İlk anda sakin kalmak ve aşağıdaki adımları izlemek önemlidir:

• Hemen Oturun ve Dinlenin: Ayakta durmak veya hareket etmek kanamayı artırabilir. Sakin bir şekilde oturarak dinlenin.
• Kanı Tükürmeye Devam Edin: Kanı yutmak mide bulantısına veya kusmaya neden olabilir. Bir peçete veya kaba tükürerek kanamanın miktarını gözlemleyin.
• Hemen Tıbbi Yardım Alın: Az miktarda bile olsa, boğazdan kan gelmesi acil bir durum olabilir. En kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurun veya 112'yi arayın.
• Kanamanın Kaynağını Netleştirin: Doktora kanamanın ne zaman başladığı, rengi, miktarı ve eşlik eden diğer belirtileri (öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, ateş) detaylı şekilde anlatın.
• Teşhis ve Tedavi İçin İşbirliği Yapın: Doktorunuz fizik muayene, akciğer röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT), bronkoskopi (solunum yollarının kamera ile incelenmesi) veya kan testleri gibi tetkikler isteyebilir. Altta yatan nedene yönelik tedavi (antibiyotik, cerrahi müdahale, ilaç değişikliği vb.) planlanacaktır.
• Risk Faktörlerini Azaltın: Sigara içiyorsanız bırakın, tozlu/kimyasal ortamlardan kaçının ve doktor kontrollerinizi aksatmayın.

Boğazdan kan gelmesi asla göz ardı edilmemelidir. Hafif bir tahrişten kaynaklansa bile, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Erken teşhis ve tedavi, hayat kurtarıcı olabilir. Bu nedenle, böyle bir durumla karşılaşırsanız vakit kaybetmeden bir hekime başvurun.